ayurvedische balans

Ayurveda is de zusterwetenschap van yoga. Ayus betekent leven. Veda betekent kennis, wetenschap of kunst. Ayurveda is dus de kunst of de wetenschap van het leven. Veda betekent ook tekst. De Veda’s zijn de oudste teksten van de wereld. Er zijn verschillende Veda’s, boeken, die de werking van de natuurwetten omschrijven.

Gezondheidsleer
Ayurveda is de gezondheidsleer, die ontstaan is tussen de Indus en Ganges, de rivieren die vanuit het Himalayagebied ontspringen en is gebaseerd op de fundamentele principes van het leven. De leer van de Ayurveda is een veelomvattend systeem en wordt al duizenden jaren in India maar ook in andere culturen beoefend. Er wordt van uitgegaan, dat er een allesomvattende totaliteit is, een natuurlijke wetmatigheid. Een mens kun je niet los zien van de omgeving.

Het geheel
In de Ayurveda wordt niet alleen naar het lichaam gekeken, maar ook naar de geest. Lichaam en geest als samenwerkend geheel. Het ene beïnvloedt het andere. De benadering is individueel gericht en begint met het bepalen van de geboorteconstitutie. De constitutie van een mens is gebaseerd op de relatie van drie fundamentele levenskrachten of dosha’s: vata, pitta en kapha. De leer van de dosha’s vormt de kern van de Ayurveda.

​De sleutel tot het begrip van de Ayurveda ligt in de leer van de drie dosha’s. Daarnaast werken in het menselijk organisme die energetische basiskrachten die alle lichamelijke en psychische functies van een mens sturen en die Vata, Pitta en Kapha genoemd worden.
De verschillende functies van de drie Dosha’s worden duidelijk door hun karakteristieke eigenschappen die zich uit de vijf basiselementen ether, lucht, vuur, water en aarde laten afleiden. Paargewijs verbonden vormden de elementen de Dosha’s.
 
VATA bestaat uit de elementen lucht en ether en geldt als de levensenergie. Kenmerken: licht, beweeglijk, snel, subtiel, koel, droog en rauw. Functies: stuurt alle willekeurige en onwillekeurige bewegingen, beïnvloedt de spieren, reguleert de innerlijke organen, de bloedsomloop, de ademhaling en alle uitscheidingsprocessen. Beïnvloedt tevens capaciteit, helderheid en alertheid.
PITTA bestaat uit de elementen water en vuur en geldt als het stofwisselingsprincipe. Kenmerken: heet, licht, vloeiend, vloeibaar, scherp, stekend, olieachtig. Functies: reguleert de lichaamswarmte, spijsvertering en stofwisseing, bloedbeeld, huid en zichtvermogen. Tevens intellect en emotioneel uitdrukkingsvermogen.
KAPHA bestaat uit de elementen aarde en water. Van deze Dosha is onze weerstand tegen ziekten afhankelijk. Kenmerken: zwaar, koud, week, zoet, stabiel, langzaam, olieachtig, glad, vast, traag. Functies: voor lichaamsstructuren en de vochthuishouding, regelt psychische stabiliteit en balans evenals geheugenfuncties.

Richtlijnen
Hoewel, zowel yoga en als ayurveda van oorsprong een groter gebied bestrijken dan India, zijn de richtlijnen, die wij heden ten dage kennen voornamelijk afkomstig uit India. De uitwerking is daardoor cultuur gebonden, bijvoorbeeld als het gaat om voedsel, kruiden en adviezen, die seksegebonden zijn. Het is verstandig om je dit te realiseren en de leer van de ayurveda en yoga te plaatsen in jouw persoonlijke culturele omgeving.
 
Modewoord
Tegenwoordig wordt ayurveda regelmatig als een modewoord gebruikt. Je ziet het terugkomen op allerlei verzorgingsproducten en voedingsmiddelen, die uit India komen. Ayurveda is echter meer dan dat. Het is een gezondheidssysteem gebaseerd op de natuurwetten, waarbij de individuele mens centraal staat en niet het product.
Het doel van AyurvedaDe Ayurveda is bovendien niet alleen gericht op het genezen van ziekten en het scheppen van welzijn, maar is van oorsprong bedoeld als een preventief systeem. Hierom gold van oorsprong  ook de gedachte, dat als iemand een Ayurvedische genezer (Vidya) consulteerde en deze persoon werd ziek, de Ayurvedische genezer het niet goed had gedaan.
In het Westen zijn we opgevoed met het idee, dat als je ziek bent, ga je naar de dokter. De Ayurvedische genezer was in eerste instantie werkzaam om ziekte in het individu en de gemeenschap te voorkomen. Het doel van Ayurveda is om door kennis en ervaring je eigen dokter te zijn en preventief te handelen in relatie met jezelf en je omgeving.

​Belangrijke Ayurveda begrippen
Abhyanga: Lichaamsmassage met warme olie.
 
Agni:Verteringsvuur, universeel principe, dat zowel de stofwisselingsactiviteit als de vitaliteit van de mensen detineert.
 
Ama: In de cellen opgeslagen metabolisch afval en gifstoffen.
 
Dhatu: Lichaamsweefsel; er worden 7 verschillende weefselsoorten onderscheiden.
 
Dosha: Bio-energetisch regulatiesysteem, dat de functie van het menselijk organisme bepaald. Er zijn drie Dosha’s: Vata, Pitta en Kahpa.
 
Garshan: Droge lichaamsmassage met een handschoen gemaakt van ruwe zijde.
 
Ghee: Verwarmd en gesmolten botervet; geldt als levenselixir.
 
Kapha: De uit de elementen water en aarde opgebouwde Dosha; verantwoordelijk voor lichaamsstructuur en vochtigheidshuishouding.
 
Marma: Verbindingspunt tussen materie en bewustzijn; er zijn 107 marmapunten , die door aanraking kunnen worden gestimuleerd.
 
Nasya: Een behandeling van Panchakarma. Bestaat uit een opeenvolging van oliemassages, kruidendampbad, compressen en neusspoelingen.
 
Ojas: Stofwisselingsproduct dat bij een correcte vertering ontstaat.
 
Panchakarma: Ayurvedische reinigingstherapie, die het lichaam bevrijdt van schadelijke obstructies en de balans tussen de Dosha’s hersteld.
 
Pinda Sweda: Lichaamsmassage met een warm rijst- en granen mengsel
 
Pitta: De uit het element vuur opgebouwde Dosha; verantwoordelijk voor vertering en stofwisseling evenals de warmtehuishouding.
 
Prana: Levengevende adem- en zenuw enenergie.
 
Shrotas: Lichaamskanalen die tot transport dienen.
 
Udvarthana: Lichaamsmassage door middel van wrijven met een olie- en granenbrei, die tegelijkertijd door twee therapeuten worden uitgevoerd.
 
Vasti: Reinigende klysma.
 
Vata: De uit de elementen lucht en ruimte opgebouwde Dosha; verantwoordelijk voor de beweging in het lichaam. Regelt de activiteit van lichaam en geest en controleert de beide andere Dosha’s.